Harita - Şaphane, Kütahya (Şaphane İlçesi)

Şaphane, Kütahya ilinin bir ilçesidir. İl merkezinin 130 km güneybatısında yer alır.

Simav yakınlarında olması nedeniyle antik dönemde Synaus şehir devleti egemenliği altında bulunduğu tahmin edilmektedir. Roma ve Bizans egemenliğinde kalan yerleşim, 13. ve 14. yüzyılda Germiyanoğulları Beyliği yönetiminde yer almaktaydı. Gediz Şaphanesi olarak da bilinen yerleşim 1381 yılında Kütahya, Simav, Tavşanlı' yla birlikte Şehzade Bayezid’ ın çeyizi olarak Osmanlı topraklarına katıldı. 1402 Ankara savaşından sonra kısa bir süre Osmanlı egemenliğinden çıkan yerleşim 1429 yılında kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Şaphane kent merkezinde ilk yerleşim 1405 yılında kurulmuştur. Bizans zamanından beri işletilmekte olan Şap madeni önemli bir ticaret ürünüydü. Çıkarılan şapın kullanımı 13.-16. yüzyıllarda Cenevizlilerin elindeydi. Evliya Çelebi' nin 1680 yılında yaptığı seyahatte, yerleşimden köy olarak bahsedilmiştir. Tanzimat'a kadar "Şaphane-i Amire Müdürlüğü" adı altında doğrudan saraya bağlı olarak idare edilmiştir. 1845 yılı Osmanlı kayıtlarında Kütahya Sancağı’nın Gediz Kazasına bağlı bir köy olan yerleşimden, ilk defa 1879 yılında nahiye olarak bahsedilmiştir. Cumhuriyet Döneminde de önce bucak olan Şaphane, 1988 yılında Gediz' den ayrılarak resmen ilçe olmuştur.